Kars ta “Sessiz katil”e dikkat!

Kars İl Sağlık Müdürlüğü “sessiz katil” olarak bilinen karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı yurttaşları uyardı.

Kars İl Sağlık Müdürlüğü’nden yapılan yazılı açıklama şöyle:

Karbonmonoksit Gazı; doğalgaz, gaz yağı, benzin, tüp gazı, kömür ve odun gibi yapısında “karbon’’ bulunan yakıtların yanması ya da eksiksiz olarak yanmaması neticesinde oluşan dumanda yer alan zehirli ve yanıcı bir gazdır.

Tatsız, renksiz, kokusuz olması ve tahriş etme özelliğinin olmaması sebebi ile fark edilmediği için “SESSİZ KATİL” olarak bilinmektedir. Ülkemizde bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba şofben baca zehirlenmeleri hemen her sene kışın özellikle alçak basınçlı havalarda lodos rüzgarının (güney veya güneybatı yönünden esen, çoğunlukla kuru ve sıcak, bazen yağış getiren rüzgâr.) etkili olduğu zamanlarda onlarca kişi özellikle sobadan olmak üzere sızan karbonmonoksit gazı ile zehirlenmektedir

Karbonmonoksit Zehirlenmelerinde İlk Yardım Nasıl Yapılır?

Olası bir zehirlenmede kişi olay mahalinden uzaklaştırılmalı, temiz havaya çıkarılması sağlanmalı, hastanın sıcak tutulması, acil sağlık hizmetlerinin kullanılması (112 nolu telefon), ambulans gelene kadar solunumu engelleyebilecek ağız ve burundaki kusmuk, balgam gibi maddelerin temizlenmesi, hastanın battaniye ile sarılarak vücut ısısının korunması ve en yakın sağlık kurumuna hastanın nakil edilmesinin sağlanmalı.

Karbonmonoksit Zehirlenmesi Sonucu Oluşabilecek Komplikasyonlar

 Karbonmonoksit gazına maruz kalma derecesine ve uzunluğuna bağlı şekilde, karbonmonoksit zehirlenmesi; kalıcı beyin hasarı, kalpte hasar, fetal ölüm, düşük veya ölüm ile sonuçlanabilir.

 Karbonmonoksit zehirlenmesi bilinç kaybına da neden olmakla beraber, bilinç kaybı yaşamakta olan kişilerin zehirlenmeye daha şiddetli maruz kaldığını gösterir.

Soba, Şofben ve Bacalarla İlgili Uyulması Gereken Kurallar

 Kullanılan her çeşit ısıtma cihazının kalite sertifikasına sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,

 Şofben muhakkak bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına vb. Bağlı) şofben asla çalıştırılmamalı,

 Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı, şofben mümkünse banyo yerine balkona ya da diğer bir havadar mekâna takılmalı, şofbenin montajı muhakkak yetkili servis tarafından yapılmalı,

 Şofben zehirlenmeleri genelde gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde yetersiz hava ve yetersiz yanma neticesinde oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere devamlı temiz hava girmesi sağlanmalı,

 Konutlarda gaz kaçaklarına karşı uygun yerde dedektör bulundurulmalı,

 Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde: evvela gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri açılmamalı açıksa hemen kapatılmalı, kibrit-çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı, hızla gaz şirketi yetkilisi ya da şofben teknik servisi aranmalıdır,

 Kullanılan yakıtın uygun standartlardaluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı,

 Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı sebebiyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,

 Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt ağır ağır ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,

 İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbonmonoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı,

 Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda karbonmonoksit zehirlenmeleri kaynaklı ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar uygun standartlarda değil ise alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması mecburi ise gece yatarken muhakkak eksiksiz olarak söndürülmeli,

 Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,

 Sobanın bulunduğu yer devamlı havalandırılmalı,

 Bacalar uygun standartlarda ve yalıtımlı olmalı, düzenli ilaçlanma temizletilmeli,

 Dumanın geri tepmesini engellemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1m. Daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası muhakkak takılmalı,

 Binaların yangından korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir.

Lodos Süresince Dikkat Edilecek Hususlar

 Lodos esintisinin etkili olduğu süre boyunca gerekmedikçe soba yakılmamalıdır, yanmakta olan soba yatmadan evvel mutlak surette söndürülmelidir.

 Bina yanlarında ya da çatı saçak altlarında yürümemeye ya da durmamaya özen gösterilmelidir.

 Kopan, sarkan ve yere düşen elektrik hatlarına ve kablolarına yaklaşmayınız ve bunun gibi durumları 186 no’lu numaralı telefondan Elektrik Arıza Servisi’ne bildirilmelidir.

 Çökme ya da yangın tehlikesinin bulunduğu durumlarda derhal 112 no’lu numaralı telefondan İtfaiye Servisi’, ortaya çıkabilecek acil sağlık sorunlarında yine 112 no’lu numaralı telefondan Acil Yardım Servisi aranmalıdır.

 Doğalgaz şebekesi ile ilgili ortaya çıkabilecek sorunlarda 187 no’lu numaralı telefondan Doğalgaz Arıza Servisi aranmalıdır.

 Herhangi bir zehirlenme durumunda 114 Zehir Danışma Hattı UZDEM ile iletişime geçilmeli.

Kamuoyuna saygı ile duyurulur.”

Kaynak: Kars Maşet